Eén keer per jaar slaat Pavlov zijn slag in directiekamers van scholen. Waar door het jaar heen schoolleiders zich steeds meer ontpoppen als visionairs met inhoud en innovatie hoog op de agenda, worden het rond mei plots zakelijke boekhouders. In mei luidt de bel voor de formatie van het jaar erop. Dat gaat volgens beproefd recept, hier een tikkeltje vereenvoudigd. Voor elke leerling maakt het Rijk gemiddeld €7.000 over, alle leerlingen worden ingedeeld in groepen, het aantal groepen bepaalt hoeveel lessen er gegeven moeten worden, het aantal lessen hoeveel leraren er nodig zijn, en dat alles binnen de beschikbare poen. (aantal leerlingen x €7000)
Zoals de NS treinen zo rendabel mogelijk wil laten rijden door er zo weinig mogelijk te laten rijden geldt hetzelfde voor scholen, zo weinig mogelijk groepen met zoveel mogelijk leerlingen. Dat dit niets met aandacht voor reiscomfort of met individuele persoonlijke leerbehoeften van kinderen te maken heeft mag duidelijk zijn. In mei verliezen kinderen het van Zermelo of Foleta. Dat is ook het moment dat leraren te horen krijgen dat hun innovatieve plan niet doorgaat. Het aantal leerlingen viel net iets ongunstig uit waardoor er een groep bijgemaakt moest worden. Het geld is op.
Hoe overtuigend en meeslepend je zo’n boodschap als schoolleider ook brengt, het verbijsterde slachtoffer verslikt zich in zinnen als ‘zie je wel…, ik wist het…., ze bekijken het maar….’. De doodsteek voor een ontluikend innovatief klimaat in school.
Onderwijs is hierin niet uniek. Bij de zorg en andere overheid gefinancierde diensten gebeurt exact hetzelfde. Als puntje bij paaltje komt gaat het niet meer om mensen, maar om spreadsheets. Het is een gewoonte. Maar stel u de volgende gewoonte eens voor.
Iedere zaterdag gaan de inwoners van het dorp hun boodschappen doen bij de plaatselijke buurtsuper. Aan de deur staat de bedrijfsleider aan wie ze hun geld geven. Die gooit het geld op een hoop en geeft zijn personeel opdracht om binnen dat totale bedrag voor iedere klant een gelijk pakket boodschappen samen te stellen. Dat krijgen de klanten aan de deur overhandigd. Gelaten gaan ze huiswaarts in de hoop dat er deze week meer van hun gading bij zit dan vorige week.
Ik zie het al voor me. Het pand zou vermorzeld worden onder de toorn van het volk. Maar op een school is het de normaalste zaak van de wereld.
Die €7.000,00 per leerling gaat nu naar de school die daarmee de organisatie voor het volgende schooljaar kloppend maakt. Maar stel nu dat dit geld bij de leerling blijft, een soort tegoedbon waarvoor hij zoveel mogelijk onderwijs kan inkopen. Gegeven door leraren naar keuze. Een soort voucher waarmee die leerling op elk moment kan veranderen van school wanneer het aanbod onvoldoende passend of van beroerde kwaliteit is. Dan is het afgelopen met het denken in groepen leerlingen met dezelfde lessen met vast ingeroosterde leraren. Dan blijft het zelfs in mei over de inhoud gaan. Wie wil dit eens met me uitwerken?
Beste Jan,
Vol in de roos. Dat plan gaan we maar eens in de Incubator verder uitwerken. Het zou al heel erg helpen als leerlingen niet allemaal precies dezelfde lessen moeten volgen, maar kunnen kiezen uit een aanbod dat aansluit bij hun eigen niveau en behoeften. Het zou ook erg helpen als scholen niet elkaars concurrent waren, maar zouden samenwerken en elkaar versterken. Dan kan een school waar in een jaar wat minder aanmeldingen zijn een of meer docenten (tijdelijk) overplaatsen naar een bevriende school. Met jouw tegoedbonnen zijn leerlingen ook niet voor al hun lessen gebonden aan één school, maar kunnen ook elders shoppen.
Je vergelijking met een supermarkt gaat wat mij betreft niet helemaal op, want daar gaat het toch weer om concurrentie. Bij onderwijs gaat het idealiter om keuze tussen scholen die werkelijk iets verschillends te biedn hebben. Dan hebben begrippen als ‘de beste school’ of ‘excellente school’ geen betekenis meer.
Dus ja, laten we de koppen bojelkaar steken.
Groet
Dick
Gaan we doen Dick! Verheug me zeer op die Amsterdamse kraamkamer. Dat is de plek waar dit soort ideeën kans krijgen om uitgewerkt te worden. Wat heb je een mooi plan ingediend trouwens en wat goed dat je bij de laatste 15 zit! Tot binnenkort.
Dag Jan Ik heb je verhaal over het meisyndroom met belangstelling geleden. Herkenbaar en ik zou graag aan een verkenning van andere mogelijke concepten deelnemen.
Met vriendelijke groeten, Frank Schings ________________________________ Van: Jan Fasen Things and Thoughts Verzonden: 5-9-2015 00:07 Aan: Frank Schings Onderwerp: [New post] Geld als gamechanger
jfasen posted: “Eén keer per jaar slaat Pavlov zijn slag in directiekamers van scholen. Waar door het jaar heen schoolleiders zich steeds meer ontpoppen als visionairs met inhoud en innovatie hoog op de agenda, worden het rond mei plots zakelijke boekhouders. In mei luid”
Dank Frank! Ik hou je op de hoogte.