Over de drempel. 2020-2021: het jaar na het eindexamen op Agora.
Deze week verscheen het rapport ‘Over de drempel’. Dit rapport vertelt het verhaal van 22 leerlingen van havo en vwo van Agora in Roermond die examen gedaan hebben in 2019-2020 en die afgelopen jaar 2020-2021 over de drempel naar een nieuw leven zijn gestapt. Eindexamen doen en je school verlaten na een jarenlang verblijf is veel meer dan het zetten van een volgende stap. Je gaat een echte drempel over naar een nieuw, nog onbekend tijdperk. Waar is deze Agora-generatie van 2019-2020 heen gegaan? Wat waren hun ervaringen in dit post-examenjaar? Hoe kijken ze terug op Agora? Was corona van invloed? Wat gaan ze het volgend jaar doen?
In dit blog zet ik een aantal feiten uit het rapport op een rijtje. Ik voeg het rapport als bijlage erbij. Als initiatiefnemer van deze vorm van onderwijs heb ik uitgekeken naar dit rapport. En ik ben tevreden, hier en daar een tikkeltje opgetogen als ik naar een aantal afzonderlijke beoordelingen over Agora van deze 22 oud-leerlingen kijk. De belangrijkste conclusie in dit rapport is dat deze oud-leerlingen het goed doen in het hoger onderwijs. Ze scoren niet beter dan het landelijk gemiddelde, maar ook niet slechter. Vanwege onze aanpak en focus op de ontwikkeling en groei van ieder kind had ik stiekem op een nog beter resultaat gehoopt. Maar de omstandigheden waaronder deze groep leerlingen is gestart op Agora, hoe ze als eerste groep hun eindexamen hebben moeten doen en hoe niet lang daarna de corona ellende vol in hun leven kwam, kunnen we niet los van deze resultaten zien. Wat onverlet laat dat dit rapport ons aanmoedigt om LOB nog verder te perfectioneren binnen onze scholen, want we kunnen beter. Net als het nog meer versterken van onder andere de wiskundige bagage van leerlingen.
Het rapport geeft ons de bevestiging dat we vanuit onze oorspronkelijke visie, die rust op principes die wetenschappelijk onderbouwd zijn, kunnen blijven werken. Want in die visie zit onze kracht. Dit rapport is een weerslag van 22 leerlingen uit Roermond, maar de bevindingen raken alle Agora scholen. Binnen de Vereniging Agora Onderwijs wordt erover gesproken, erop gereflecteerd, ervan geleerd en worden de aanbevelingen ter harte genomen.
Een bijzondere groep leerlingen in een bijzondere situatie.
De leerlingen in het onderzoek behoren grotendeels tot de startgeneratie van Agora. Ze waren de eerste leerlingen die eindexamen deden. Ik was hun coach en tegelijkertijd verantwoordelijk schoolleider voor de Agora in Roermond. We zaten nog volop in de ontwikkeling. Hoe kun je eindexamen doen wanneer je de jaren voorafgaand niet gewerkt hebt met vakken en lesmethoden? Dat ging allemaal niet vanzelf en met de nodige missers. Een andere grote slag die we moesten maken was LOB, omgaan met profielen, de keuzes in het HO en WO enz. Ook hier is veel leergeld betaald.
Van de 22 oud-leerlingen zijn er 18 in september 2020 begonnen aan een vervolgopleiding en hebben 4 ervoor gekozen om voor een kortere of langere periode te gaan werken / te starten met een eigen bedrijf / het ontwikkelen van competenties op persoonlijke basis (de zogeheten tussenjaarvarianten).
Bijna 90 procent is van plan ook het tweede jaar door te studeren en dat is in lijn met de landelijke cijfers van vóór corona. Wel zijn er bij studenten met een Agora-achtergrond meer die van studie switchen. Daarbij kan de aard van het Agora-onderwijs met challenges volgens de onderzoekers een rol spelen: oud-Agoraleerlingen zouden mogelijk sneller zien dat ze een ander spoor moeten kiezen.
Twee oud-leerlingen hebben besloten hun opleiding niet voort te zetten (uitvallers). Bij de vier oud-leerlingen die gekozen hebben voor een of meer tussenjaren zijn de toekomstplannen gevarieerd: doorgaan met huidige werkzaamheden tot en met gaan studeren mits toelating.
Overzicht van de kenmerken van de oud-leerlingen.
|
|
|
Directe doorstromers (N=9) |
Vertraagde doorstromers (N=7) |
Uitvallers (N=2) |
Tussenjaar – Varianten (N=4) |
Totaal |
|
Geslacht |
Man Vrouw |
4 5 |
5 2 |
2 0 |
3 1 |
14 8 |
|
Examen niveau |
havo vwo |
9 0 |
4 3 |
1 1 |
2 2 |
16 6 |
|
Profiel |
C&M E&M N&T N&G |
5 2 1 1 |
3 1 3 0 |
0 1 1 0 |
3 1 0 0 |
11 5 5 1 |
|
Herkomst |
Agora Elders |
5 4 |
4 3 |
1 1 |
2 2 |
12 10 |
Vergelijking met landelijke cijfers.
Een voor de hand liggende vraag is natuurlijk in welke mate de gegevens van deze Agora-leerlingen overeenkomen met de landelijke gegevens van ResearchNed. Deze vraag beantwoorden blijkt volgens de onderzoekers niet zo eenvoudig:
– Er zijn voor deze jaargang (eindexamens in 2019-2020) nog geen landelijke gegevens.
– De aantallen van Agora zijn heel klein.
– De opzet van het onderzoek van ResearchNed en Agora lopen niet parallel.
– Corona heeft zowel de studiekeuze van de Agoraleerlingen tijdens hun examenjaar als hun eerste online studiejaar in het ho ontwricht.
– Corona heeft een aantal stelselwijzigingen met zich meegebracht (verdwijnen van BSA en halvering collegegeld) waardoor vergelijkingen met eerdere jaren niet goed mogelijk zijn.
De onderzoekers maken toch een vergelijking en zien dan dat het percentage uitvallers met een Agora- verleden in dezelfde orde van grootte ligt als de vroegere landelijke cijfers (ongeveer 10 procent). Dat betekent dat ongeveer 90 procent van de oud-Agoraleerlingen hun studie voortzet, net als in de landelijke cijfers. Wel is bij oud-Agoraleerlingen de verhouding herinschrijvers en switchers anders. Bij oud- Agoraleerlingen zien we minder herinschrijvers en meer switchers.
Hoe kijken de oud-leerlingen terug op hun Agora tijd?
Hoe kijken de oud-leerlingen nu, gewapend met de ervaringen van het afgelopen jaar, terug op Agora? Is hun overall-beeld nog steeds positief? Zijn er deelaspecten die eruit springen? Hieronder staan de rapportcijfers die zij een jaar later geven voor Agora.
Het oordeel van de oud-leerlingen is zonder meer positief. Er wordt geen enkele onvoldoende gegeven. Bijna driekwart geeft het cijfer goed of zeer goed. Toch zijn er ook oud-leerlingen die niet verder komen dan de waardering voldoende en ruim voldoende. In de interviews geeft een aantal oud-leerlingen een toelichting op hun oordeel. Het onderwijsconcept van Agora met nadruk op zelfstandigheid, eigen verantwoordelijkheid en eigen initiatief scoort hoog. Het eindexamen en de voorbereiding daarop kunnen minder waardering wegdragen.
Van de 22 leerlingen kijken acht leerlingen met gemengde gevoelens terug op de beslissing die ze destijds
hebben genomen. Voor vier leerlingen was er gewoon sprake van een verkeerde keuze en vier anderen
vonden het geen echt goede keuze. Voor een ruime meerderheid was het de goede, juiste keuze.
De oud-leerlingen die inmiddels in allerlei studie- en werksituaties hun inhoudelijke kennis hebben kunnen beproeven, zijn niet allemaal even juichend over de inhoudelijke bagage die ze van Agora hebben meegekregen. Het oordeel is overwegend voldoende en goed/prima, maar er is ook sprake van kanttekeningen. Nogal wat leerlingen signaleren dat met name hun wiskundige bagage meer aandacht had moeten krijgen.
De oud-leerlingen kijken met plezier terug op de studievaardigheden die zij zich op Agora hebben eigen gemaakt. Deze waardering is niet vreemd. Jarenlang zijn ze aan de slag geweest met challenges waarbij zij voortdurend zelf aan zet waren en tegelijkertijd begeleid werden en feedback kregen van hun coach. Uitspraken als ‘op Agora moest je veel zelf doen en daar heb je nu baat van’ en ‘de nadruk op zelfsturing helpt me nu’ bevestigen dit beeld.
De scores bereiken hier bijna het maximaal haalbare. Bijna alle oordelen luiden hier goed/prima en zijn daarmee maximaal. In elke challenge zijn dit ook de terug kerende stepstones die telkens weer gelegd moeten worden. Voor Agora-leerlingen zijn dit aandachtspunten die bijna tot in den treure geoefend zijn. In de toelichting verwoordde een van de oud-leerlingen dit treffend met ‘andere leerlingen hebben hier meer problemen mee.
Net als bij het oordeel over algemene vaardigheden kijken de oud-leerlingen ook met grote tevredenheid terug op de verworven sociale vaardigheden. Leerlingen noemen in dit verband de dagelijkse dagopening (vast onderdeel elke dag op Agora; leerlingen moeten dit beurtelings voorbereiden; kan velerlei vormen hebben met steeds nadruk op sociale interactie en communicatie) en de interactie binnen de vaste, heterogeen samengestelde coachgroep. Het algemene beeld dat uit de oordelen van de oud-leerlingen komt is zonder meer positief. Driekwart geeft terugblikkend het rapportcijfer goed of zeer goed. Op de verschillende deelaspecten lopen de oordelen uiteen. Bijna alle oud-leerlingen roemen de algemene vaardigheden (omgaan met computer, werkstukken maken, presenteren) die ze zich eigen hebben gemaakt op Agora (‘goed/prima’ door 21 van de 22) evenals de sociale vaardigheden (‘goed/prima’ door 19 van de 22). Studievaardigheden scoren iets lager, maar worden nog steeds in brede kring gewaardeerd (‘goed/ prima’ door 16 van de 22). Het oordeel over inhoudelijke kennis/bagage/vaardigheden blijft hierbij achter (‘goed/prima’ door slechts 9 van de 22). Interessant is het antwoord van de oud-leerlingen op de vraag of ze destijds de juiste beslissing hebben genomen over hun toekomst na het verlaten van Agora. Die keuze is in laatste instantie altijd een persoonlijke afweging. We kunnen hierbij begeleiden en stimuleren, maar geen dwang uitoefenen. Van de oud-leerlingen vinden slechts 14 van de 22 dat ze destijds de juiste keuze hebben gemaakt. Hier ligt voor ons dus nog een echte challenge.
Vervolgonderzoek
De onderzoekers vinden het belangrijk dat er langdurig onderzoek wordt gedaan naar het studiesucces van oud-Agoraleerlingen, over meerdere jaren, met grotere aantallen respondenten en met vergelijkingsgroepen uit reguliere vormen van onderwijs. Dan komen er meer gegevens beschikbaar en kunnen er meer valide uitspraken worden gedaan. De Open Universiteit heeft inmiddels zo’n vervolgonderzoek opgestart Dat zal vier jaar lopen, tot 2026. Het wordt uitgevoerd in samenwerking met meerdere Agora-scholen. Verder is het project verbreed met een school uit een ander type voortgezet onderwijs dan Agora. Naast dit omvangrijke meerjarige vervolgonderzoek worden de oud-leerlingen uit 2019-2020, die in dit onderzoek werden gevolgd, medio 2022 voor een tweede keer benaderd worden om vast te stellen hoe het gaat in hun (onderwijs)loopbanen in het tweede jaar na hun eindexamen.
Het onderzoeksrapport.
Katern 3 OVER DE DREMPEL Agora
