Paul startte als de nieuwe CEO van het bedrijf. Hij erfde een traditionele toko die de laatste jaren goed had geboerd, maar nu op een cruciaal punt was beland. De concurrenten haalden het bedrijf in en de organisatie leek op drift. Pauls eerste opdracht was het creëren van een nieuwe visie voor de komende vijf jaar en deze te vertalen in een business model. Hij ging weken achtereen met iedereen praten en verzamelde data. Vormde kleine groepjes van medewerkers en organiseerde sessies om meningen op te halen. Steeds meer werd duidelijk waar het bedrijf naar toe moest. Hij formuleerde doelen met kritieke prestatie indicatoren en gaf zijn managers opdracht deze te realiseren.
Op een vergelijkbare manier doen we dit in school, bijvoorbeeld wanneer een nieuw schoolplan geschreven moet worden. Paul ging op zoek naar een visie door met mensen in zijn bedrijf te praten. De ervaring leert echter dat dan niet de vergezichten ontluiken die een bedrijf nodig heeft om onderscheidend te blijven ten opzichte van de concurrentie. Individuele medewerkers blijven vaak hangen in clichés of generaliserende opmerkingen over stijgende omzetten.
Ik vraag me steeds vaker af of Pauls aanpak de manier is om schwung en koers in je organisatie te houden. Ik schreef eerder de column ‘Schrijf het pas op als het werkt’, daarin pleit ik om niet eerst een plan te schrijven en dat uit te voeren, maar om als je een idee hebt gewoon te beginnen en het pas op te schrijven als het in de praktijk ook werkt. Dat betekent dat een CEO of een schoolleider heeft te grossieren in broedplekken voor ideeën in plaats van in formats van beleidsdocumenten. Ideeën ontstaan in vrijheid, onder omstandigheden waar tijd is om na te denken en te experimenteren en in organisaties waar de leider een eigen verhaal heeft dat iets biedt dat verloren is gegaan en je daardoor optilt en weet te verleiden. De leider als verhalenverteller en niet als strandjutter die zoekt naar bruikbare quotes bij medewerkers.
Van Agora bestaat geen beleidsplan met doelen en kpi’s. Agora is een verhaal dat je aanspreekt of niet. In ieder geval is het een verhaal dat verleidt en een broedplaats is voor ideeën. Die ideeën ontstaan in en met leraren, leerlingen en ouders. Én met de schoolleider die het verhaal blijft vertellen en zorgt voor een minimum aan zekerheden, omdat ideeën vooral moeten mogen mislukken. Zo hebben onlangs zestien eerstegraads bevoegde leraren toegezegd om het Agorateam te versterken. Niet op basis van slagingspercentages of een glossy beleidsplan. Maar vanwege een eenvoudig verhaal dat tot hun verbeelding spreekt. Over leerlingen die graag naar school komen en leraren die weer de leraar kunnen zijn die ze altijd hebben willen zijn. Over de blijdschap wanneer we merken vandaag ergens beter in te zijn dan gisteren. En vooral vanwege de ideeën die spontaan bij hen opkwamen bij het vooruitzicht te mogen werken binnen een team waarin die ideeën de basis zijn van goed onderwijs. (School)leiders zijn vooral verhalenvertellers.
Deze column verscheen in juni editie van ‘Van 12 tot 18’
Foto is via Dagblad De Limburger
