Leerlingen van Niekée gaan meer en indringender aan de slag met kunst- en cultuureducatie. Research laat zien dat de ontwikkeling van culturele- en kunstzinnige vaardigheden een onmisbaar onderdeel is van de brede vorming van jonge mensen, ongeacht leeftijd en leerniveau. Culturele en kunstzinnige vaardigheden helpen jonge mensen om de pluriforme wereld te leren interpreteren en daar zelfbewust, creatief en weerbaar mee om te gaan. Bij Niekée zetten we dit nu al stevig neer, maar we gaan er nog een paar scheppen bovenop doen. Kunst- en cultuureducatie als centrale spil in de vorming van jonge mensen.
Cultuur zit niet ‘in’ de dingen, maar is de specifieke manier waarop mensen, in hun denken en handelen, betekenis geven aan de werkelijkheid. Kortom: al die processen, activiteiten en inspanningen die gericht zijn op het vormgeven en duiden van de werkelijkheid. Cultuur is dus nooit ‘af’ – het is een doorlopend proces. (van Heusden, 2010).
Kunst benadrukt veel meer het disruptieve; het ervaren van de waarde van het verbreken van de spelregels, van het buiten de lijntjes kleuren. Hierin verschilt kunsteducatie van sport en van de meer algemene cultuureducatie. Als educatie in ‘hoe de dingen zijn’. (Gielen, 2014)
De belangrijkste bijdrage van kunst aan het leven van kinderen bestaat uit het versterken van de verbeeldingskracht en de emotionele kracht van de persoonlijkheid, omdat kinderen daardoor beter in staat worden om zichzelf en anderen te begrijpen dan anders het geval zou zijn geweest. (Nussbaum, 2012)
Het actief bezig zijn met de kunsten laat kinderen ervaren dat iets ‘je eigen maken’ langzaam, vertragend en lastig is: ‘Verf, steen, geluid, ze staan niet zomaar alles toe. Net als een ander mens ook niet. (Biesta, 2015)
De ontwikkeling van de verbeeldingskracht is het fundament voor kinderen om een ander mens niet alleen als ding te leren zien, maar als een volledig persoon. Om je voor te kunnen stellen hoe het is om de ander te zijn. Om je voor te kunnen stellen wat een ander zou kunnen beleven. Om je voor te kunnen stellen wat mijn gedrag voor effect heeft op anderen.
Onderwijs op Niekée ziet het aanwakkeren en stimuleren van de verbeeldingskracht bij kinderen als een van haar kerntaken. Als onderwijs een maatschappelijke opdracht heeft dan ligt deze voor een belangrijk deel in het kinderen de vaardigheden, expertise, kennis en verbeeldingskracht bij te brengen die nodig is om hunzelf en de samenleving, een democratie, levend en gezond te houden.
Maar dit kunnen we als school niet alleen. Culturele- en kunstzinnige vorming reikt verder dan het realiseren van een aantal kerndoelen op school. Het vraagt om een rijke en bereikbare culturele- en kunstzinnige omgeving. En om toegankelijke en samenhangende arrangementen waarin cultureel leren en cultureel meedoen en ervaren voor alle jongeren betekenis krijgt. Dit vraagt ook om een betrokken overheid die dit actief en betrokken stimuleert en voldoende financiële middelen beschikbaar stelt om van deze brede ontwikkeling werk en een succes te maken. (Cultureel vermogen, 2019) We rekenen dan ook op de provincie en de gemeente om onze ambitie te ondersteunen met voldoende financiële middelen om te kunnen starten en een gedegen samenwerking te kunnen neerzetten.
Want ECI-cultuurfabriek in Roermond en Niekée gaan hun samenwerking op dat vlak intensiveren. Ons project Nieuwe Helden, waarbij leerlingen gedurende een periode van tien weken samen naar een voorstelling toewerken loopt al langer. Nu staan we aan de vooravond van iets groters: Challenge your Art.
9 April gaan 150 leerlingen naar de dansvoorstelling KEIHARD in de ECI-cultuurfabriek. Kijken, genieten, zelf dansen en met de artiesten praten om hun te verleiden in een langduriger traject te stappen waarin ze onder begeleiding van diverse kunstenaars aan de slag gaan met o.a. muziek, mode, dans, techniek. Een unieke samenwerking tussen vier partijen; Niekée, ECI-cultuurfabriek, SALLY dansgezelschap Maastricht en Fashionclash.
Dit regelen en organiseren is an sich niet zo heel lastig. Veel uitdagender is de vraag: ‘Hoe gaan we dit bestendigen, los van subsidies, onafhankelijk van telkens nieuwe uitdagingen op scholen?’ ‘Hoe gaan we ervoor zorgen dat leerlingen van Niekée vanaf nu altijd meer kunst- en cultuureducatie krijgen in een prachtige stad als Roermond?’
Dat vraagt om een andere manier van kijken naar samenwerken van scholen met partners in de regio, flexibeler personeelsbeleid en het slim inzetten van middelen.
Een mooie opdracht voor de directeur van de ECI en ondergetekende. Maar wat zijn we gemotiveerd om die te laten slagen.
