De Vereniging Agora Onderwijs (VAO) is opgericht in 2021 met als aanleiding de explosieve groei van het aantal scholen in Nederland dat een Agora afdeling wilde gaan opzetten. Deze scholen overvroegen de toen bestaande Agora’s met hun behoefte aan informatie en begeleiding. De vereniging stelt zich ten doel om:
1. De visie en de bedoeling van het Agora-onderwijs te waarborgen en te bevorderen binnen de aangesloten scholen.
2. Een infrastructuur en voorzieningen te ontwikkelen die de aangesloten scholen in staat stellen om, vanuit de Agoravisie, samen te werken en elkaar te ondersteunen bij het realiseren van de best mogelijke onderwijspraktijken.
3. Instrumenten te ontwikkelen waarmee de agorascholen de kwaliteit van het vakmanschap van de professionals en de leerresultaten van de leerlingen voortdurend kunnen verbeteren.
De statutaire vereniging is tevens opgericht om gezamenlijk de goede vorm te vinden voor externe verantwoording van de kwaliteit en de resultaten in de bestaande en nieuwe Agora’s. Leden van de vereniging zijn de bestuurders die nu binnen hun organisatie een Agora hebben, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs evenals, in een enkel geval, in het MBO. Het budget wordt gevormd door een bescheiden ledenbijdrage van deze schoolbesturen.
Het bestuur van de vereniging werd samengesteld uit bestuurders van scholen met een Agora “van het eerste uur” die zich committeerden aan de doelen van de vereniging. Het is een bestuur volgens het zogenaamde one-tier model, wat wil zeggen dat er gewerkt wordt met een monistisch bestuursmodel waarin de toezichthouders deel uitmaken van het bestuur. Zowel de directie als de toezichthouders hebben dus zitting in het bestuur. Directeur-bestuurder is Jan Fasen. In de eerste fase is door het bestuur een governance code geformuleerd, zodat de vereniging voldoet aan de Code Goed Bestuur voor het onderwijs.
Het verenigingsbestuur heeft in goed overleg met Jan Fasen, een van de bedenkers van Agora, een vorm gevonden waarin hij 0,4 fte in dienst is van de vereniging op detacheringsbasis en in dat dienstverband (wat in feite te klein is) doet hij de eerste begeleiding van nieuwe Agora’s. Daarnaast heeft Jan zijn eigen bedrijf als onderwijsconsultant. De vereniging is op basis van haar budget niet in staat om volwaardige dienstverbanden aan te bieden. Er is volkomen transparantie met betrekking tot de activiteiten die Jan als directeur-bestuurder van de vereniging en in opdracht van de vereniging doet en zijn andere werkzaamheden, die niet vallen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van de vereniging. De opdrachten vanuit de vereniging worden betaald uit de contributies. Het staat elk schoolbestuur verder vrij om Jan of andere externe partijen in te huren voor verdere dienstverlening om de kwaliteit van hun Agora te verbeteren. Er is dus geen sprake van “gedwongen winkelnering”. In feite kan gesteld worden dat de vereniging zonder Jan niet in staat is om de ontwikkelingen ten aanzien van de kwaliteit van het Agora gedachtengoed te verantwoorden. Hij is tot nu de enige in Nederland die in staat is om vorm te geven aan de processen die nodig zijn voor het bereiken van de hierboven beschreven doelen.
De VAO is weliswaar nog in een start-up fase, maar groeit snel en werkt bewust aan het optimaliseren van de kernthema’s: sturen, beheersen, toezicht houden en verantwoording afleggen. Op termijn is het de bedoeling om de kennis van Jan over te dragen, zodat afhankelijkheid en kwetsbaarheid minder worden, terwijl toch het Agora-gedachtengoed geborgd kan worden voor de toekomst.
J.D.S.M. van Koningsbruggen
Voorzitter toezichthoudend bestuur
