De regels of het kind?

Update 13 februari 2022:

Inmiddels hebben we weer om tafel gezeten. Nu gezamenlijk, Agora Underground, inspectie en ministerie. Een ronduit prettig overleg met een gedeelde zorg voor al die kinderen die niet naar school gaan en de ambitie dat daar een oplossing voor komt. Met respect voor ieders rol en verantwoordelijkheid in deze casus.

Vanuit Underground hebben we nogmaals onze aanpak kunnen uitleggen, waarom we voor die aanpak kiezen en we hebben aangeven waar we in de praktijk tegenaan lopen. Onder andere tegen een toenemend aantal samenwerkingsverbanden dat Underground als een welkom nieuw alternatief ziet voor kinderen waar ze in de eigen regio echt geen passend onderwijs voor kunnen realiseren, maar die tegelijkertijd huiverig zijn om onze hulp in te roepen. Ze willen hun vingers niet branden aan een samenwerking die wettelijk (nog) niet klopt. Dat is een begrijpelijke reactie natuurlijk. Wanneer Underground een blijvende oplossing wil zijn voor zoveel mogelijk leerlingen is een wettelijke basis wel het minste dat op orde moet zijn. Inmiddels is wel helder dat we dan extra wettelijke ruimte nodig hebben.

De punten waarover we gesproken hebben:

• We hebben nogmaals de bevestiging gekregen om met de huidige groep leerlingen dit schooljaar door te kunnen gaan,
• We kunnen geen nieuwe leerlingen aannemen totdat er een uitspraak is gedaan of Agora Underground wel of niet door mag na dit schooljaar,
• 11 Maart komt de inspectie opnieuw op bezoek, dan om een regulier onderzoek naar Underground uit te voeren. Een dezer dagen zullen we het onderzoeksplan ontvangen,
• Na dat onderzoek is hopelijk glashelder wat in onze uitvoering allemaal wel en niet kan en wel en niet past binnen het wettelijk kader,
• Er is sympathie uitgesproken voor ons initiatief. Alle partijen aan tafel zien het als een mogelijke oplossing voor veel thuiszittende kinderen of kinderen die dreigen thuis te komen zitten. Maar het is ook een initiatief dat binnen de huidige kaders naar alle waarschijnlijkheid niet kan doorgaan. Extra wettelijke ruimte is en blijft bespreekbaar en de wenselijkheid daarvan is ook uitgesproken. Maar wel op een manier die niet gaat wringen met de essentie van de huidige wet op passend onderwijs.
• Het is niet ons doel om een digitale school te worden. We zijn er voor die kinderen die nu niet meer kunnen of mogen meedoen. Voor hen willen we alle beschikbare en denkbare middelen, ook digitale, kunnen inzetten waardoor ze wel weer mee gaan doen. 
• Wij zijn voorstander van een pragmatische aanpak. We vragen ruimte op die onderdelen van de wet waar het nu knelt. Voor een vooraf  helder afgebakende groep leerlingen (thuiszitters of kinderen die thuis dreigen te komen zitten omdat er in de regio van dat kind echt geen passend onderwijsaanbod te realiseren is),
• Onze ervaring en kennis tot nu toe over hybride vormen van onderwijs voor een speciale groep kinderen gaan we delen met het ministerie, ook in het licht van de ambitie uit het coalitieakkoord om het aantal onnodige thuiszitters terug te brengen naar nul.

Wordt vervolgd.

23 Januari 2022:

Om Agora Underground te kunnen blijven voortzetten zijn we in gesprek met de inspectie en het ministerie. Want hier en daar schuurt Underground met de wet of gaan we er over heen. Inmiddels is duidelijk dat als elk kind moet kunnen rekenen op het bij hem passende onderwijs we extra wettelijke ruimte nodig hebben. De komende maanden wordt duidelijk of we die ruimte krijgen. Dit is een mooi moment voor een korte update voor iedereen die ons volgt.

1. We hebben inmiddels twee keer met de inspectie gesproken. De eerste keer om de inspectie inhoudelijk te informeren en het waarom van Underground uit te leggen. Dit leidde tot de vraag aan ons om een juridische toets van Underground te doen.
2. Het tweede gesprek ging over de uitkomst van de juridische toets. Underground roept vragen op vanuit de Wet Passend onderwijs, bijvoorbeeld: a. Hoe Wings-Niekée als school, waar de Underground-leerlingen ingeschreven staan, voldoet aan de zorgplicht voor leerlingen die uit de regio van een ander samenwerkingsverband komen, wanneer Underground niet blijkt te zijn wat die leerling nodig heeft. b. Het verplaatsen van middelen passend onderwijs (€7.500 per leerling, alvorens de leerling start bij Underground) van het ene samenwerkingsverband naar een samenwerkingsverband uit een andere regio roept vragen op. Maar ook vanuit de Wet Voortgezet onderwijs, bijvoorbeeld: a. Wanneer leerlingen staan ingeschreven op een school geldt het uitgangspunt dat die leerlingen onderwijs volgen op die school. Dat is bij Underground, vanwege het hybride digitale karakter ervan niet het geval. b. Voldoet Underground aan de onderwijstijd, met name rondom de invulling van praktijkonderwijs en lichamelijke opvoeding?
3. De inspectie geeft ons toestemming om voorlopig door te gaan met Underground om het proces van de huidige leerlingen niet te verstoren.
4. Het ministerie ziet met Underground kansen om het groeiend aantal thuiszitters een halt toe te roepen en een impuls te geven aan eerlijke kansen voor elk kind.
5. De juridische toets geeft echter aanleiding voor een vervolggesprek. De inspectie kan als toezichthouder alleen de wet handhaven, het departement kan ruimte geven. Begin februari voeren we hierover een gesprek met zowel de inspectie als het ministerie. 
6. De inspectie komt in februari een dag ‘langs’. Dan duiken de inspecteurs dieper in de dossiers van de leerlingen die nu in Underground zitten. Om te begrijpen om welk type leerlingen het gaat, waar ze vandaan komen, wat hun geschiedenis is etc. Afgelopen week voegde de inspectie daar hun besluit aan toe om die dag toch een ‘regulier onderzoek’ voor Agora Underground uit te voeren. Om zo scherp in kaart te brengen wat in de uitvoering allemaal wel en niet kan binnen het wettelijke kader.
7. Het is hoopvol dat in het nieuwe coalitieakkoord de volgende zin staat: ‘We brengen het aantal onnodige thuiszitters terug naar 0 door elk kind een vorm van onderwijs te geven, onder meer door het vormgeven van een Digitale School.’ Wellicht is deze zin geïnspireerd op Agora Underground. We hebben het departement in elk geval onze hulp aangeboden in het vormgeven van zo’n Digitale School.
8. Nog hoopvoller is dat Underground werkt. Elke dag zien we kinderen, die vaak lange tijd thuiszaten, weer plezier hebben in leren, zich ontwikkelen en andere kinderen ontmoeten. We zien hun zelfvertrouwen en zelfrespect toenemen. We zien ouders die sinds lange tijd weer gewoon ouders kunnen zijn.

We zijn blij met de constructieve gesprekken die we hebben met de inspectie en met het ministerie. Het helpt ons te voorkomen dat we vanuit de beste bedoelingen uiteindelijk toch niet de goeie dingen voor alle kinderen doen. Tegelijkertijd zijn we er niet helemaal gerust op wie hier aan het langste eind gaan trekken, de regels of de kinderen? Wanneer de nadruk blijft liggen op het ’terug naar school’ krijgen van thuiszittende leerlingen, zullen veel kinderen verstoken blijven van het onderwijs dat echt bij hen past en waar elk kind recht op heeft.